Empati, günlük yaşamda çok sık duyduğumuz ve kullandığımız bir kelimedir. Peki doğru anlamda kullanıyor muyuz? Ya da gerçekten empati kurabiliyor muyuz? Nedir bu iletişimin yapıtaşlarından biri olan “empati”?
‘Empati’ ya da TDK’nin kullanımıyla ‘duygudaşlık’ : Bir kişinin kendisini karşısındakinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir.
Çocuğumuza “Ne var bunda ağlayacak?” ; etrafımızdakilere “Fazla tepki veriyorsun, ne var bunda bu kadar kızacak?” diyorsak ya da sadece “Anlıyorum.” diyorsak empati yapmıyoruz ya da eksik yapıyoruz demektir.
Peki nasıl hissettireceğiz anladığımızı? Karşımızdaki kişiyle empati kurduğumuzu göstermenin iki yolu vardır.
Jest ve mimiklerimizi uygun şekilde kullanmak, belki koluna ya da omzuna hafifçe dokunmak onu anladığımızı ve aynı duyguları hissettiğimizi gösteren etkili bir yoldur.
Karşımızdaki kişinin duygularını ve davranışlarını anladığımızı sözel iletişim ile aktarmak. “ Yaşadıkların seni çok kızdırmış. Aynılarını yaşasam ben de kızar ve muhtemelen senin gibi davranırdım.” gibi kısa birkaç cümle karşı tarafa anlaşıldığını hissettirmeye yetebilir. (Gerekirse yaşadığı durumla ilgili birkaç çözüm önerisi de sunabiliriz.)
Empatinin faydaları nelerdir?
Yaşadığımız duyguların anlaşıldığını bilmek kendimizi iyi hissettirir ve paylaşımı arttırır.
Ayrıca yapılan çalışmalar empati kurma becerisinin iletişim çatışmalarını engelleyerek daha olumlu ilişkilerin kurulmasını sağladığını, empatinin kendini açma, sosyal duyarlılık, topluma uyum, yardımlaşma ve prososyal davranışları arttırdığını, bunun yanısıra saldırganlığı ve antisosyal davranışları azaltıcı bir rol oynadığını göstermektedir.
Araştırmalar, bebeklikten itibaren empatik davranışların geliştiğini göstermektedir. Erken yaşlarda gerçekleşen empati kurmayı öğrenme deneyimleri önemlidir. Hatta ilerideki empati eğitiminin sonuçlarını da etkiler. Anne ve babalar çocuklarına karşı sıcak, destekleyici bir yaklaşım sergileyerek ve rol model olarak çocukların empati becerilerinin gelişmesine yardım edebilir.
Kaynak: Ersoy, E.G., Köşger, F., (2016). Empati: Tanımı ve önemi. Osmangazi Tıp Dergisi/ Osmangazi Journal of Medicine, Mayıs/May, 2016;38 (2), 9-17 DOI: http://dx.doi.org/10.20515/otd.33993
